Szanowni Państwo,

poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany kosztowe po nowelizacji Kodeksu Postępowania Cywilnego. 
Jak Państwo zauważycie znacząco wzrastają opłaty sądowe w postępowaniach cywilnych. Dlatego istotnym jest informowanie nas – swojej księgowości – o ewentualnych zatorach płatniczych i ryzykach związanych z płynnością płatniczą. Gorąco prosimy Was o sygnalizowanie nas o tych ryzykach. Im szybciej będą się mogły zająć Waszymi problemami płatniczymi nasze „siostrzane” Spółki , tym szybciej odzyskacie Państwo należne Wam pieniądze. Proszę pamiętać, że droga do sprawiedliwości zamiast się skrócić uległa wydłużeniu.

Serdecznie pozdrawiam

Włodzimierz Walasek

Poniżej prezentuję podsumowanie zmian w KPC.

21 sierpnia 2019 r. w życie weszły niektóre przepisy zawarte w ustawie z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (dalej określanej jako „ustawa”). Przepis art. 4 tej ustawy zmienia zasady dotyczące kosztów postępowania cywilnego. Zmianie ulegają przede wszystkim wysokości opłat w postępowaniu cywilnym, sposób ich naliczania, reguły odnoszące się do ich zwrotu oraz zasady zwolnienia od kosztów procesu.

Zmiana dotycząca kosztów postępowania będzie stosowana jedynie do postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy. Wyjątkiem od tej zasady są jednak:

• pisma i wnioski podlegające opłacie, wnoszone po dniu wejścia w życie ustawy;
• wydatki powstałe po dniu wejścia w życie ustawy.

Do najważniejszych zmian odnoszących się do kosztów postępowania cywilnego zaliczają się następujące kwestie:

1. Pismo rozszerzające powództwo (rozszerzenie pozwu) będzie pismem podlegającym opłacie. Opłata ta będzie wynosić różnicę między opłatą za pozew o wyższe roszczenie, a opłatą za pozew o niższe roszczenie. Opłata nie może być jednak niższa niż 30 zł.
2. Opłacie w wysokości 100 zł będzie podlegać wniosek o sporządzenie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. W wypadku wniesienia środka zaskarżenia od tego orzeczenia, wniesiona opłata będzie zaliczana na poczet opłaty od apelacji.
3. W niektórych wypadkach doręczenie pism procesowych będzie następowało jedynie przez komornika sądowego. Opłata za takie doręczenie będzie wynosiła 60 zł. Może jednak być powiększona do 120 zł, jeśli komornik będzie musiał podjąć czynności w celu ustalenia adresu do doręczenia lub będzie podróżował więcej niż 10 km poza siedzibę swojej kancelarii.
4. Zwiększona została opłata stała od niektórych pism z 5.000 zł do 10.000 zł.
5. Zmieniona została zasada pobierania opłaty za pozew w sprawach majątkowych. Wcześniej opłata wynosiła, co do zasady, 5% wartości przedmiotu sporu, przy czym nie mogła być niższa niż 30 zł i nie wyższa niż 100.000 zł. Obecnie ta zasada odnosi się jedynie do spraw, gdzie wartość przedmiotu sporu jest większa lub równa 20.000 zł. Ponadto opłata maksymalna została zwiększona do 200.000 zł. Przy niższej wartości przedmiotu sporu opłaty prezentują się następująco:

• do 500 zł -30 zł opłaty,
• ponad 500 zł do 1500 zł -100 zł opłaty
• ponad 1500 zł do 4000 zł -200 zł opłaty,
• ponad 4000 zł do 7500 zł -400 zł opłaty
• ponad 7500 zł do 10.000 zł -500 zł opłaty
• ponad 10.000 zł do 15.000 zł -750 zł opłaty
• ponad 15.000 do 20.000 zł -1000 zł opłaty.

Postępowanie uproszczone nie korzysta już ze specjalnie określonych stawek opłat. Opłaty w postępowaniu uproszczonym będą teraz określone przez powyższą tabelę.

6. Wzięcie udziału w pozasądowej mediacji, próba rozstrzygnięcia sprawy przez konsumencki sąd polubowny albo wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu konsumenckiego obniża opłaty od pozwu o 2/3 nie więcej jednak niż o 400 zł.
7. Nowa procedura cywilna wprowadzi możliwość oddalenia pozwu, który zdaniem sądu I instancji jest oczywiście bezzasadny. W takich wypadkach powód nie jest obciążany kosztami sądowymi. Co za tym idzie uiszczone opłaty od pozwu w takich sprawach będą zwracane powodowi.
8. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej będzie wynosił 1/5 opłaty od pozwu, który mógłby być wniesiony w sprawie, której wniosek dotyczy.
9. Złożenie wniosku o wezwanie świadka na rozprawę podlegać będzie opłacie 100 za każdego świadka. Wniosek taki będzie odpłaty tylko jeśli zostanie złożony po zatwierdzeniu planu rozprawy. Plan rozprawy to także nowa instytucja, która wejdzie w życie dopiero w listopadzie bieżącego roku. Będzie ona służyła rozstrzygnięciu sprawy już na pierwszym posiedzeniu lub ewentualnie zaplanowaniu przebiegu dalszego postępowania. Przymusowe sprowadzenie świadka kosztować będzie 200 zł.
10. Szczególne zmiany zajdą w opłatach za wnioski o zabezpieczenie powództwa. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia wynosić będzie co do zasady 100 zł. Wcześniej opłata wynosiła 40 zł za zabezpieczenie roszczeń niemajątkowych i 100 zł za roszczenie majątkowe. Jeśli zabezpieczenie Nie obowiązuje już zasada, że wniosek zgłoszony w piśmie rozpoczynającym postępowanie (co do zasady w pozwie lub wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego) nie podlega opłacie. Jeśli natomiast wniosek o udzielenie zabezpieczenia zostanie zgłoszony przed złożeniem takiego pisma podlega on opłacie w wysokości 1/4 wysokości opłaty od pozwu. Opłata ta zostaje zaliczona na poczet opłaty od pozwu, jeśli oczywiście zostanie on złożony do sądu.
11. Poważnej zmianie ulegają także opłaty kancelaryjne. Poświadczony odpis dokumentu wydany na podstawie akt będzie podlegał opłacie 20 zł za każde 10 wydanych stron. Opłata 20 zł jest należna także za wydanie jednego nośnika z zapisem dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia. Wniosek o wydanie niepoświadczonej kopii dokumentów z akt podlega opłacie w wysokości 20 zł za każde rozpoczęte 20 stron wydanej kopii.
12. Wniosek o wydanie pierwszego odpisu orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie z klauzulą wykonalności złożony przez powoda nie podlega opłacie.
13. Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym sąd nie zwraca już 3/4 uiszczonej opłaty od pozwu.
14. Zwrot opłaty określony przez art. 79 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, dalej określanej jako „UKSC” (w wypadku m.in. zwrotu pisma z uwagi na braki formalne, pisma odrzuconego lub cofniętego przed przesłaniem go do drugiej strony lub skierowaniem na rozprawę, zawarcia ugody) pomniejszony zostaje zawsze o 30 zł (opłatę minimalną).
15. W przypadku wniesienia zbyt dużej opłaty, zwrot należnej różnicy nastąpi tylko jeśli kwota zwrotu jest wyższa niż koszt jej zwrotu.
16. Zwrot wydatków, utraconego zarobku lub dochodu, wynagrodzenia i kosztów podróży będzie też przyznawany stronom postępowania.
17. Zmianie uległy zasady zwolnienia od kosztów sądowych. Osoby fizyczne będą musiały jedynie wykazać, że poniesienie opłaty może narazić na uszczerbek utrzymanie ich samych lub ich rodziny. Pozwoli to na częstsze uzyskiwanie przez osoby fizyczne zwolnienia od kosztów. Natomiast jeśli chodzi o spółki handlowe wymogi stały się bardziej rygorystyczne. Spółka będzie musiała wykazać, że jej wspólnicy ani akcjonariusze nie mają środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie jej pożyczki.
18. Zmianie ulegną też reguły normujące następujące kwestie:

• Zmianie ulegnie wysokość opłaty tymczasowej w postępowaniach grupowych.
• Postanowienie w przedmiocie kosztów procesowych będzie mógł wydać także referendarz sądowy.
• Wysokość opłat w sprawach wynikających z czynności bankowych dla konsumentów, w niektórych sprawach związanych z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w sprawach o usunięcie niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, w sprawach o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, zwolnienie spod egzekucji oraz w postępowaniu grupowym zmianie uległy wysokości opłat.
• Opłata określona w art. 22 i 23 UKSC (należna m.in. za zażalenie na postanowienie o skazaniu na grzywnę, wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, apelacja czy zażalenie na postanowienie wydane w postępowaniu nieprocesowym w sprawie wszczętej z urzędu) ulega podniesieniu z 40 zł do 100 zł.
• Zupełnemu przemodelowaniu podlegają opłaty w sprawach prawno-autorskich, prawa własności przemysłowej i ochronie prawnej odmian roślin, które teraz reguluje art. 26a UKSC.
• Opłaty za pozwy określone w art. 29 UKSC (m.in. wyłączenie wspólnika ze spółki czy stwierdzenie nieważności uchwały wspólników) ulegną zwiększeniu z 2000 zł do 5000 zł. Zmianie uległa opłata od odwołania od organu regulacyjnego określonego przez ustawę o zbiorowym zaopatrywaniu w wodę i odprowadzaniu ścieków.
• Zmianie ulegną opłaty związane ze sporami pracowniczymi.
• Niektóre opłaty związane z postępowaniem wieczystoksięgowym (art. 44 ust.l UKSC), spadkowym (art. 49 ust. 1 UKSC), zastawem rejestrowym (art. 62 UKSC) uwierzytelnieniem odpisu statutu w postępowaniu rejestrowym) będą podlegały opłacie w wysokości 100 zł.
• Zmianie ulegnie sposób przyznawania wynagrodzeń biegłym.